Η αμφίδρομη επικοινωνία ανάμεσα στη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου και τον εγκέφαλο ονομάζεται άξονας εντέρου-εγκεφάλου ή έντερο-εγκεφαλικός άξονας ( Gut Brain Axis) . 

Tι είναι στην πραγματικότητα αυτή η επικοινωνία; Ποια η λειτουργία της και ποια τα οφέλη στον οργανισμό;

Για να καταλάβουμε λίγο καλύτερα αρκεί να θυμηθούμε τις στιγμές που νιώσαμε «πεταλούδες» στο στομάχι απλά και μόνο στη σκέψη κάποιας κατάστασης ή ατόμου. Αυτό ακριβώς υποδηλώνει τη σύνδεση του εγκεφάλου με το έντερο. Αυτά τα δύο όργανα συνδέονται τόσο φυσικά όσο και βιοχημικά με διάφορους τρόπους.

Πνευμονογαστρικό Νεύρο:

H αμφίδρομη επικοινωνία τους πραγματοποιείται μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου και το νευρικό σύστημα. Οι νευρώνες αποτελούν τα κύτταρα που βρίσκονται στον εγκέφαλό μας και στο κεντρικό νευρικό σύστημα, τα οποία μεταφέρουν μηνύματα στο σώμα μας. Υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Από την άλλη πλευρά το έντερό μας περιέχει 500 εκατομμύρια νευρώνες, οι οποίοι συνδέονται με τον εγκέφαλό μας μέσω των νεύρων του νευρικού μας συστήματος.

Το πνευμονογαστρικό νεύρο είναι ένα από τα μεγαλύτερα νεύρα που συνδέουν το έντερο με τον εγκέφαλό μας. Στέλνει σήματα και προς τις δύο κατευθύνσεις. Τέλος, το πνευμονογαστρικό νεύρο αποτελεί ένα από τα πιο καλά μελετημένα συστήματα.  

Νευροδιαβιβαστές

Για να επιτευχθεί η επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων είναι απαραίτητη η παραγωγή χημικών ουσιών που ονομάζονται  νευροδιαβιβαστές.  Ένα πολύ γνωστό παράδειγμα νευροδιαβιβαστή είναι η σεροτονίνη η οποία προάγει το συναίσθημα της ευτυχίας και βοηθά στο έλεγχο του κιρκάδιου ρυθμού. 

Η σεροτονίνη παράγεται στον εγκέφαλο αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό της παράγεται από τα κύτταρα του εντέρου και συγκεκριμένα από τους τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς που ζουν εκεί. Οι μικροοργανισμοί του εντέρου παράγουν και άλλους νευροδιαβιβαστές όπως, γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ, οι οποίοι μεταφέρουν τη πληροφορία στον εγκέφαλο επηρεάζοντας τη λειτουργία του.

Από την πρώτη γνωριμία με τους μικροοργανισμούς του εντέρου ήταν γνωστό ότι η κύρια δράση τους είναι η ενίσχυση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, οι μικροοργανισμοί του εντέρου επηρεάζουν τη φλεγμονή. Έτσι, ένας επιπλέον τρόπος σύνδεσης εντέρου -εγκεφάλου είναι μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Όπως είδαμε παραπάνω υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί μέσω των οποίων επικοινωνεί το έντερο με τον εγκέφαλο. Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου 90% πληροφορίας μεταφέρεται από έντερο στον εγκέφαλο και μόλις 10% από τον εγκέφαλο στο έντερο. Η συγκεκριμένη διαπίστωση ενισχύει και το γεγονός ότι το περιβάλλον του εντέρου επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου επηρεάζουν την υγεία / λειτουργία του εγκεφάλου, οπότε και οποιαδήποτε η αλλαγή σε αυτό το περιβάλλον μπορεί να βελτιώσει την υγεία του εγκεφάλου μας. Δεν είναι άλλωστε τυχαία και το λόγια του Ιπποκράτη:

“Η ρίζα της καλής και της κακής υγείας κατοικεί στο έντερο”